IndonesiÃ« – Pagina 2

Nog rijst

(23/01/08 ) Dag 8 in IndonesiÃ« (2)

De voormiddag van dag 8 leidde ons naar de rijstvelden van Boyolali. Niet ver van het meer dan drukke Solo, maar toch zeer rustig en mooi gelegen. We worden er rondgeleid door de mensen van een boerengroep waarmee Vredeseilanden en LSKBB (partnerorganisatie) al een tijdje samenwerken rond productie en vermarkting van rijst.

De man die ons rondleidt op de velden is de man in het geel, Cipto Mulwatno. Een naam die hoge toppen scheert in de discipline “bestbekkende namen”, dacht ik zo. Wijs, rustig en vooruitziend zijn de adjectieven die deze man uitstraalt. Hij begeleidde het proces om de productie om te zetten naar een biologische teeltwijze en ervoor te zorgen dat iedereen binnen de coÃ¶peratieve zich aan dezelfde normen houdt.

Om meer onafhankelijkheid te krijgen ten opzichte van alle tussenpersonen die willen verdienen aan een product waar ze in se weinig verdienste aan hebben, doen ze meer zelf en proberen ze via hun eigen “holding” een directere weg naar de markt te vinden. Lees: rijst in eigen beheer pellen, verpakken en verkopen. Rechtstreeks aan consumentengroepen ofwel aan kleine winkels waarvan er zoveel zijn in de nabijgelegen steden. Dat er hier fatsoenlijke wegen zijn, biedt hiertoe sowieso al meer mogelijkheden dan op veel andere plaatsen.

Hoe ze de prijs voor hun product bepalen, wilde ik nog weten. Het antwoord bood mij inzicht in een even briljante als eenvoudige marketingstrategie: ze maken hun rijst goedkoper dan de biorijst in de winkels en iets duurder dan de gewone rijst.

Tot slot vertelde hij nog over een welkom neveneffect van het verkopen in groep. Voor ze een boerengroep hadden, kwamen opkopers bij ieder afzonderlijk, kochten de hele oogst op en betaalden cash. Zo kregen gezinnen (of toch de gezinshoofden) opeens veel geld in handen, wat de verleiding deed ontstaan tot impulsief uitgeefgedrag.

Bovendien hielden veel boeren geen rijst voor eigen consumptie over. Bij de minste tegenslag was er dan geen geld voor handen om voedsel te kopen. Eerlijkheidshalve moet ik erbij vertellen dat zulke praktijken veelal alleen voorkomen wanneer vrouwen te weinig in de pak te brokken hebben. Hoor mij hier pleiten voor vrouwenversterking en emancipatie…

Maar goed, genoeg kwaad gesproken over mijn eigen geslachtsgroep. Ik vond het niettemin een schone moraal om mee af te sluiten.

Meer foto’s: overzicht – slideshow

Fijn stof

(23/01/08 ) Dag 8 in IndonesiÃ«

Leeg.

Zo voelde ik mij rond 5u30 ’s morgens bij het ontwaken. Leeg, maar wel vrij van koorts. De eerste meevaller in 24 uur van onophoudelijke sluitspierweeÃ«n. Het bed uit, een andere keuze was er niet, het programma diende afgewerkt te worden. Wij dus naar de luchthaven, waar de binnenvlucht naar Yogyakarta (Centraal-Java) om 8u zou vertrekken.

In afwachting van de vlucht, trok ik mijn spijsvertering voorzichtig weer op gang met het kluiven van een Indonesische versie van de rozijnenkoek. Alles bleef binnen.

De vlucht vertrok om 8u en geloof het of niet, dat was ook het tijdstip dat wij aankwamen in Yogyakarta. Pure time travelling of gewoon een andere tijdzone? Op deze dag was het gewoon convenant om een uur langer te hebben.

Vergeleken met Flores is Centraal-Java een stijlbreuk van formaat: afgezien van een paar oneffenheden is het hier vlak. Zo vlak dat er zelfs treinen en fietstaxi’s rijden. Steden als Yokyakarta of Solo leken mij voor het overige niet veel af te wijken van andere dichtbevolkte steden.

De wegen puilen uit met vrachtwagens waarvan de afschrijvingsdatum al dertig jaar gepasseerd is en met ontelbare bromfietsen die zich adequaat door elke verkeersopening persen. De lucht in deze context proefde alleszins niet florissant. Sommige zoeken daarom hun heil in het mondmaskertje.

Maar ik moet niet klagen, ik was slechts op doortocht. (Naar Boyolali , om u al het vervolg van het verhaal te verklappen.)

Het grote verloop

(23/01/08 ) Dag 7 in IndonesiÃ«

Het is na middernacht wanneer we ons stationeren in een hotelkamer in Ende. De avond van dag 6 deden we ons tegoed aan een visschotel, ter gedenking van onze laatste avond op Flores. En daar, beste lezers, ben ik in de fout gegaan.

Om mijn ongekoelde Bintang-pilsner alsnog een fris alluur te geven, dropte ik immers onachtzaam enkele ijsklonters in het glas. Compleet stijlloos, dat hoort u mij niet ontkennen, maar in de broeierige context leek mijn lichaam erom te smeken. Datzelfde lichaam wreekte zich evenwel tijdens de nacht. Meerbepaald het darmdepartement deed aan stiptheidsacties. Gedurende drie uur rochelde ik om het kwartier de restanten van mijn verteerde vismaal in haast gasvormige toestand uit door de trechter van de gammele, zeeblauwe wc-pot.

Daar valt weinig pret aan te beleven, zoals u ongetwijfeld zelf ooit al mocht ondervinden. Het pretpeil zakt echter helemaal onder nul wanneer er geen doorspoelbak aan de wc zit. In casu diende een pan gevuld te worden met water om de brei te doen zakken. Het water moet daarbij van hoog genoeg neerkletteren om het gewenste effect te bereiken, met als neveneffect dat de inhoud van de toiletpot meer dan eens haar oevers te buiten gaat. Slechte vibes.

Toen het tijd was om op te staan – en ik geen druppel vocht meer uit mijn sluitspier geperst kreeg – had ik nog het genoegen om koortstemperatuur vast te stellen in combinatie met een ellendige hoofdpijn. Voor het ontbijt had ik in deze toestand aan enkele grammen droge rijst gedacht, zonder iets op of bij. Maar dat kregen we dus niet uitgelegd. Rijst en kip, overgoten met een explosieve saus, enkel als totaalformule te verkrijgen. Het was niet uit onbeleefdheid dat ik mijn deel onaangetast liet.

Hoewel de omstandigheden er niet naar waren, was die dag ook de terugreis naar Bali gepland. Anderhalf uur schudden in een propellertoestel werkte de neergang nog meer in de hand, dat verbaast u niks. Gelegen en gezeten in een nieuwe tijdelijke verblijfplaats in Denpasar, onderwierp ik ook daar het aanwezige sanitair aan een ultieme stresstest.

Laat ik deze episode maar op zijn hoogtepunt afsluiten. Of en hoe ik de volgende nacht doorkwam, dat houden we voor later.

Nuts!

(22/01/08) Dag 6 in IndonesiÃ« – de namiddag

Van de koffie naar de cashewnoten in Rowa, Ngada. Mijn grenzeloze eerlijkheid gebiedt mij te zeggen dat ik geen idee had hoe een cashew noot eruit ziet. Geef maar toe dat u er ook geen idee van heeft. Dus vooruit met die volksverheffing:

De cashewnoot groeit aan de cashewnotenboom, om maar iets te zeggen. Wanneer de noot rijp is, valt ze gewoon naar beneden, hetgeen een welkome besparing op ladders oplevert. Let niet op het roodgekleurde gedeelte, want dat is het onbruikbare stuk. Die uitstulping onder het “vruchtvlees” vormt de ware noot.

Zie ik daar mondjes openvallen van zuivere consternatie? Of wordt het hier al saai?

Zeer wel. Onze gastheren en -vrouwen waren de leden van een cashew nut coÃ¶peratieve die een 300-tal boeren van 35 boerengroepen in de regio overvleugelt. Emanuel Lado is de leider van een van die boerengroepen die niet alleen telen, maar ook aan verwerking doen. Lees: de noot kraken, de vrucht eruit peuteren en ze (luchtdicht) verpakken.

De capaciteit is nog beperkt tot 120 kilogram per maand, maar voor dat gedeelte krijgen ze wel zes keer de prijs van het onverwerkte goedje. ’t Is vooral het leerproces rond marketing dat erachter zit dat belangrijk is om nieuwe afzet te vinden via lokale opkopers.

De laatste tijd is er veel werk verzet om de productie te laten certifiÃ«ren. Voor afnemers is dat een garantie op kwaliteit, maar het is niettemin een zware procedure. Het verwerkingsproces is op dit moment al gelabeld samen met een groot deel van de boomgaarden.

Emanuel nam ons na de koffie (met cashew noten als versnapering, uiteraard) nog mee naar de boomgaard waar hij niet gespeend van enige fierheid zijn bomen toonde. Ik heb mijn compagnon Anton het niet aangedaan om de hele uitleg die Emanuel deed over het teelproces te laten vertalen. Dat we hier te doen hadden met een gepassioneerd man, was mij inmiddels duidelijk.

En zo hadden wij weer een schare boeiende mensen gesproken op deze gezegende dag die ons ook nu alleen maar zonneschijn bracht. Dat mag enige verwondering wekken, aangezien het volle regenseizoen was/is. Driewerf hozanna!

Meer foto’s: overzicht – slideshow

Dit delen:

Dit delen:

Dit delen:

Dit delen: