Nuts!

(22/01/08) Dag 6 in Indonesië – de namiddag

Van de koffie naar de cashewnoten in Rowa, Ngada. Mijn grenzeloze eerlijkheid gebiedt mij te zeggen dat ik geen idee had hoe een cashew noot eruit ziet. Geef maar toe dat u er ook geen idee van heeft. Dus vooruit met die volksverheffing:

Cashew nut

De cashewnoot groeit aan de cashewnotenboom, om maar iets te zeggen. Wanneer de noot rijp is, valt ze gewoon naar beneden, hetgeen een welkome besparing op ladders oplevert. Let niet op het roodgekleurde gedeelte, want dat is het onbruikbare stuk. Die uitstulping onder het “vruchtvlees” vormt de ware noot.

Zie ik daar mondjes openvallen van zuivere consternatie? Of wordt het hier al saai?

Cashew nut farmers

Zeer wel. Onze gastheren en -vrouwen waren de leden van een cashew nut coöperatieve die een 300-tal boeren van 35 boerengroepen in de regio overvleugelt. Emanuel Lado is de leider van een van die boerengroepen die niet alleen telen, maar ook aan verwerking doen. Lees: de noot kraken, de vrucht eruit peuteren en ze (luchtdicht) verpakken.

Cashew nut post-harvesting process

De capaciteit is nog beperkt tot 120 kilogram per maand, maar voor dat gedeelte krijgen ze wel zes keer de prijs van het onverwerkte goedje. ’t Is vooral het leerproces rond marketing dat erachter zit dat belangrijk is om nieuwe afzet te vinden via lokale opkopers.

Cashew nut packaging

De laatste tijd is er veel werk verzet om de productie te laten certifiëren. Voor afnemers is dat een garantie op kwaliteit, maar het is niettemin een zware procedure. Het verwerkingsproces is op dit moment al gelabeld samen met een groot deel van de boomgaarden.

Cashew nut farmer

Emanuel nam ons na de koffie (met cashew noten als versnapering, uiteraard) nog mee naar de boomgaard waar hij niet gespeend van enige fierheid zijn bomen toonde. Ik heb mijn compagnon Anton het niet aangedaan om de hele uitleg die Emanuel deed over het teelproces te laten vertalen. Dat we hier te doen hadden met een gepassioneerd man, was mij inmiddels duidelijk.

Drying the cashew nuts

En zo hadden wij weer een schare boeiende mensen gesproken op deze gezegende dag die ons ook nu alleen maar zonneschijn bracht. Dat mag enige verwondering wekken, aangezien het volle regenseizoen was/is. Driewerf hozanna!

Polletiek

(22/01/08) Dag 6 in Indonesië – de voormiddag

Moest het geen digitaal exemplaar zijn, mijn horloge zou kwart voor zes aangeven bij het ontwaken. Dat is de voorbije dagen en de dagen die volgen het normale uur van opstaan. Thuis zou die praktijk mij slecht gezind stemmen, maar hier glij ik de bedstee uit met de souplesse van een springtouw. Het effect van zonlicht, zegt de pseudopsycholoog in mij.

Leader of Lapmas

In een een restaurantje in Bajawa (1200 meter boven de zeespiegel) nuttigen we het ontbijt in het gezelschap van Yosafat Koli, leider van Lapmas, een organisatie die studie- en lobbywerk verricht. Hij licht een case toe, die na een slopend proces van verschillende jaren eindelijk tot een (goed) einde komt.

De clou van de zaak is dat in 1992 het toenmalige regime nogal uit het niets besliste om een bosrijk gebied van een kleine 5000 ha tot beschermd gebied uit te roepen. Leuk, maar spijtig voor die 15.000 mensen die in dat gebied leefden van landbouw. No pasarán, zegden ze daar en het verzet was geboren. Lapmas hielp om de acties te structureren, om een advocacyplan uit te zetten en het in de praktijk te brengen.

Coffee farmer village

De relatie met het bestuur verliep nogal woelig. Soms waren de officials bereid tot onderhandelen, maar niet veel later lieten ze dan weer mensen oppakken of zelfs huizen platbranden. Subtiliteit en diplomatie is niet iedereen gegeven.

Coffee farmers

Toch werd er stap voor stap vooruitgang geboekt door een taskforce met vertegenwoordigers van het ministerie van landbouw en bosbeheer, de ngo’s en de bewoners. Na vijftien jaar ligt er een wetsvoorstel dat rond deze tijd gestemd zou moeten worden met een definitieve oplossing die de eigendomsrechten van de bewoners veilig stelt, maar ook oog heeft voor ecologische belangen.

De proef op de som nemend bezochten we nog een van de bedreigde dorpjes in de buurt waar koffieboeren de dienst uitmaken. Het zal niet verbazen dat ze daar pas gerust zullen zijn als de wet echt gestemd is, want hun vertrouwen in de overheid is niet ongeschonden.

Coffee farmer village

Voor het duurzaam beheer van het bos hebben ze trouwens zelf een oplossing uitgewerkt. Aan de ingang van het dorp staat een bord met een kaart waar de beschermde gebieden aangeduid staan. In de buurt van waterbronnen moet iedereen bijvoorbeeld wegblijven op straffe van boete.

Coffee processing

Even opmerkelijk was hun uitleg over hun koffiecoöperatieve. Een vergelijkbaar verhaal met dat van Arus, maar hier staan ze al veel verder op het vlak van verwerking (betere machines). Met nieuwe teelttechnieken werd ook de productie in geen acht jaar nagenoeg verdubbeld en behaalden ze de kwaliteitsnormen voor export. Très straf…

Meer foto’s: overzichtslideshow